Hoe we er samen voor kunnen zorgen dat verzameldwang wordt verholpen
Verzameldwang gaat veel verder dan het hebben van veel spullen. Als dat het enige criterium voor verzameldwang was, zou er verzamelproblematiek spelen binnen een significant deel van de Nederlandse studentenhuizen, studioappartementen en andere kleine woningen. Gelukkig valt dit in de praktijk erg mee. Wanneer over verzameldwang wordt gesproken, hebben we het over een psychische stoornis. Sinds de DSM5, het handboek waarin de criteria voor het diagnosticeren van psychische stoornissen zijn opgenomen, worden verzamelstoornissen officieel als dusdanig erkend.
We spreken pas over verzameldwang als mensen erg aan hun vele spullen gehecht zijn, niet of nauwelijks in staat zijn om spullen weg te doen en ruimtes van hun huis niet meer voor hun oorspronkelijke doel kunnen gebruiken. De huizen van deze mensen, vaak ook wel hoarders genoemd, zijn daardoor vaak moeilijk begaanbaar, vies en onveilig. De schaamte die dit met zich meebrengt kan ertoe leiden dat men zich van de buitenwereld afsluit, waarbij de gezondheid, geestelijk en soms ook lichamelijk, almaar verder achteruit gaat. Het is dan ook belangrijk om mensen met een verzamelstoornis tijdig en vooral deskundig te helpen.
Waarom alleen opruimen niet genoeg is
Vaak denken buitenstaanders dat een verzamelstoornis kan worden opgelost door het huis van de hoarder grondig onder handen te nemen. De inwoner heeft namelijk zelf ook veel last van zijn of haar verzameldwang, dus wordt foutief aangenomen dat het probleem opgelost is zodra het huis er weer netjes uitziet. Hoewel dit een belangrijk onderdeel van het proces is, zal iemand die ondertussen geen professionele behandeling ondergaat uiteindelijk weer in dezelfde situatie belanden. Daarom is het belangrijk om bij verzamelproblematiek voor een multidisciplinaire aanpak te kiezen.
In veel gevallen is een verzamelstoornis namelijk het gevolg van een trauma, een groot verlies of zware persoonlijke omstandigheden. Mensen die in hun jeugd erge armoede hebben meegemaakt zullen bijvoorbeeld sneller geneigd zijn om spullen te verzamelen en er vervolgens moeite mee hebben om hier afstand van te doen. Mensen die een groot verlies hebben meegemaakt, zoals een overlijden, proberen soms om het ontstane gat in hun leven op te vullen door spullen te gaan verzamelen. Ook is aangetoond dat erfelijke factoren een rol spelen; ongeveer de helft van alle mensen met een verzamelstoornis heeft een familielid dat hier ook onder lijdt.
Grotere kans op succes door een multidisciplinaire aanpak
Door een team samen te stellen uit professionals met verschillende expertises is de kans van slagen van de behandeling het grootst. Een psycholoog gaat aan het werk met de achterliggende oorzaak, eventueel in samenwerking met een psychiater wanneer medicatie nodig blijkt te zijn. Indien de verzamelstoornis heeft geleid tot schulden of een sociaal isolement kan de hulp van een maatschappelijk werker worden ingezet. Een WMO-consulent zorgt ervoor dat de juiste voorzieningen en vergoedingen worden aangevraagd en dat de juiste hulpverleners worden ingeschakeld. En tot slot, een professioneel opruimcoach gaat ondertussen bezig met het op orde brengen van het huis, indien nodig in samenwerking met de eigenaar, verhuurder of andere bewoners van de woning.
Alle betrokken professionals werken nauw samen, waardoor indien nodig snel kan worden geschakeld. Door op deze manier te werk te gaan worden alle aspecten van de verzamelstoornis gelijktijdig aangepakt. De oorzaak van het probleem wordt behandeld, de leefomgeving wordt weer in een acceptabele toestand gebracht, voor schulden worden regelingen getroffen en er wordt gewerkt aan heropbouw van een sociaal leven. De kans op een terugval blijft aanwezig, maar door periodieke afspraken met een maatschappelijk werker of iemand van het wijkteam kan tijdig worden ingegrepen om te voorkomen dat de situatie weer escaleert.
Hulp in Gelderland beschikt over professionele opruimcoaches met ervaring op het gebied van verzamelproblematiek. Merk je dat het verzamelgedrag van een naaste of cliënt uit de hand loopt? Neem gerust contact op, dan helpen we je bij het vinden van een passende oplossing. Ook bij vragen of voor het bespreken van een eventuele toekomstige samenwerking gaan we graag met je in gesprek. Neem contact op via info@hulpingelderland.nl.
