Zo maak jij je huis dementievriendelijk

Van de 190.000 mensen met de diagnose dementie wonen er zo’n 110.000 thuis in hun eigen, vertrouwde omgeving. Daarnaast zijn er naar schatting 100.000 mensen met dementie in Nederland waarbij nog geen diagnose is gesteld. Het duurt vaak meer dan een jaar om de diagnose te kunnen stellen, maar ook in deze fase hebben mensen soms al hulp nodig.

Zo’n 210.000 mensen met dementie wonen dus nog thuis. Dat heeft in de meeste gevallen ook de voorkeur, aangezien de eigen omgeving mensen met dementie vaak goed doet. Om ervoor te zorgen dat zij hier zo lang mogelijk kunnen blijven, zijn er verschillende aanpassingen te doen waarmee je hun leven een stukje makkelijker maakt. Dat kan onder andere door hun huis dementievriendelijk te maken. In deze blog lees je hoe je dat kan doen.

Wat is een dementievriendelijk huis?

Het comfort van mensen met dementie is een belangrijk speerpunt binnen de zorg die zij ontvangen. Hun leefomgeving speelt hier een grote rol. Hoewel je naaste de eigen omgeving goed kent, zijn er toch dingen die je kunt aanpassen om deze omgeving dementievriendelijker te maken. Een dementievriendelijke woonomgeving is namelijk veilig, herkenbaar en makkelijk te navigeren.

Verzorgingshuizen worden steeds vaker specifiek ingericht om aan die criteria te voldoen, maar ook thuis kun je hiermee aan de slag gaan. Zorg daarbij wel dat je niet alles in één keer aanpast. Hoe goed je het ook bedoelt, te veel verandering tegelijk kan je naaste juist verwarren of van streek maken. Je kunt daarom het best langzaamaan beginnen met de stappen die de veiligheid het meest verbeteren. Daarna kun je ook met de andere stappen aan de slag gaan.

Veiligheid in huis

Naarmate de dementie vordert zullen sommige situaties niet meer veilig zijn. Men kan bijvoorbeeld vergeten om het gasfornuis uit te doen of sneller struikelen. Door het gasfornuis te vervangen door een inductiekookplaat en losliggende tapijten en rondslingerende spullen weg te halen kun je veel potentiële ongelukken voorkomen. Sta vooral ook stil bij andere keukenapparatuur. Is de kans groot dat iemand zich eraan kan verwonden? Haal het dan preventief weg.

De ontwikkelingen in domotica, ofwel technologie waarmee je delen van je huis kunt automatiseren, maken meer mogelijk op dit gebied. Mensen met dementie die vaak aan de wandel gaan kunnen bijvoorbeeld een sensor dragen die een signaal aan een naaste of hulpverlener geeft wanneer hij of zij een bepaald gebied wil verlaten, zoals het eigen huis. Een polsband met tracking software kan daarnaast helpen bij het vinden van mensen die vaak verder van huis lopen.

Naast daadwerkelijke veiligheid is er ook nog het gevoel van veiligheid dat je in overweging kunt nemen. Zet de stoel van iemand met dementie bij voorkeur niet met de rug naar een deur of in het midden van een ruimte. Een plek in een hoek bij een raam is meestal ideaal; vanaf daar kan je naaste de kamer goed overzien en ook naar buiten kijken.

Herkenbaarheid

De meest recente herinneringen vervagen als eerst. Spullen die mensen al erg lang hebben of spullen die passen bij de tijd waarin zij opgroeiden zorgen juist voor herkenning en een vertrouwd gevoel. Probeer bij het dementievriendelijk maken van het huis daarom om zo veel mogelijk eigen spullen te behouden. Wanneer er nieuwe spullen nodig zijn, zoals nieuw meubilair, is het verstandig om weg te blijven bij de laatste trends. Kies liever voor een oudere stijl die voor je naaste vertrouwd aanvoelt.

Ondanks het belang van de eigen, vertrouwde spullen is het soms nodig om spullen weg te halen. Denk daarbij aan spullen die mogelijk gevaarlijk kunnen zijn, zoals strijkijzers of scherpe voorwerpen, maar ook aan spullen die je naaste mogelijk eng kan gaan vinden. Sommige beelden en kunstwerken kunnen iemand met dementie bijvoorbeeld angstig maken.

Makkelijk navigeerbaar

Naarmate dementie vordert kan het lastig worden om door het huis te navigeren. Je maakt dit makkelijker door duidelijke looproutes aan te brengen in huis, met contrastkleuren te werken en eventueel deuren te voorzien van bordjes.

Op een bepaald moment zal het zicht van je naaste achteruit gaan en wordt het lastiger voor hen om dingen met dezelfde kleur van elkaar te onderscheiden, bijvoorbeeld deuren met dezelfde kleur als de muur. Dit kun je oplossen door de deuren een andere kleur te geven of te voorzien van een bord. Je kunt de deur naar de keuken voorzien van het typische mes-vork-en-bord logo en op de toiletdeur het woord “WC” hangen of het man-en-vrouw logo dat vaak bij openbare toiletten wordt gebruikt.

Een belangrijk onderdeel van een eenvoudig navigeerbaar huis zijn de looproutes. Zorg ervoor dat er vanuit elke ruimte een duidelijk pad naar de deuren of aangrenzende ruimten loopt. Op deze paden mogen uiteraard geen spullen liggen, die kunnen namelijk afleiden of voor valpartijen zorgen.

Ondersteuning door een opruimcoach

Dementievriendelijk ontwerp gaat stukken verder dan deze basisprincipes. In verzorgingstehuizen wordt hier dan ook steeds meer aandacht aan besteed. Hier worden vaak professionals voor ingeschakeld. Wanneer je naaste nu en in de nabije toekomst nog prima thuis kan wonen zijn de drie basisprincipes en het zorgen voor orde al meer dan voldoende.

Een opruimcoach gespecialiseerd in dementie kan je hierbij helpen. Allereerst helpt de opruimcoach je met het ordenen van het huis, zodat je dit voortaan eenvoudig kan bijhouden. Alle spullen krijgen een logische plaats, waardoor ze voor je naaste makkelijk terug te vinden zijn en ze ook makkelijk weer opgeborgen kunnen worden. Ook helpt de opruimcoach je bij de keuzes in welke spullen je bewaart en eventueel weg doet, waarbij jij en/of je naaste uiteraard de doorslaggevende keuze maakt. Wanneer de dementie nog niet zo ver is gevorderd, kan hij of zij deelnemen aan het opruimcoachingtraject. Voor het gevoel van regie in eigen huis is dit vaak erg prettig.

Naast het aanbrengen van een logische structuur in huis kan een gespecialiseerde opruimcoach je ook helpen bij het dementievriendelijker inrichten van het huis. De opruimcoaches van Hulp in Gelderland zijn, net als de reguliere hulpen, ervaren in het werken met mensen met dementie. Wil je meer weten over opruimcoaching of dementievriendelijk wonen? Neem gerust contact op voor meer informatie of om vrijblijvend kennis te maken.