Hoe herken je verward gedrag en hoe kun je daarbij helpen?

De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht gekomen voor mensen met verward gedrag. We zien in de media meer situaties waarbij verward gedrag erg is geëscaleerd en hulpdiensten zijn hard bezig met het bijspijkeren van hun kennis en vaardigheden om hier op de juiste manier mee om te gaan. Nou zijn de situaties waarover je in het nieuws leest extreme gevallen van verward gedrag. Lang niet iedereen die verward is, is ook gelijk een gevaar voor de samenleving. Wel hebben deze mensen hulp nodig, aangezien het verwarde gedrag een teken is dat zij de grip op hun leven verliezen of dreigen te verliezen.

De meeste mensen die verward gedrag vertonen, doen dit tijdelijk. Bijvoorbeeld omdat ze onder veel psychische stress staan, wat kan komen door een burn-out, het verliezen van hun huis of baan, het overlijden van een naaste of door schulden. Ook kunnen sommige aandoeningen verward gedrag veroorzaken. Denk daarbij aan psychische stoornissen en dementie, maar ook aan een verstoorde suikerspiegel (bijvoorbeeld bij diabetes) of de bijwerkingen van medicijnen, drugs of alcohol. Vaak komt verward gedrag voort uit een combinatie van omstandigheden. In de meeste gevallen is het verwarde gedrag dus tijdelijk en met de juiste hulp kunnen deze mensen hun leven weer op de rails krijgen.

Hoe herken ik verward gedrag?

Het helpen van mensen met verward gedrag is niet alleen een taak voor hulpverleners. Ook jij als naaste kunt hierin een belangrijke rol spelen. Weet jij bijvoorbeeld hoe je verward gedrag herkent, bij een naaste of bij een vreemde die je op straat tegenkomt? Bij Hulp in Gelderland vinden we het belangrijk om meer bewustzijn rond te creëren rond dit thema. Daarom zijn onze hulpen getraind in het herkennen van en omgaan met verward gedrag. Met deze tips hopen we jou ook in staat te stellen om je medemens te helpen.

Verward gedrag valt op, ervan uitgaand dat je een beetje let op wat er om je heen gebeurt. Deze mensen reageren anders dan we in een dergelijke situatie normaal vinden. Het kan lijken alsof ze onder de invloed zijn (wat in sommige gevallen ook zo is, maar lang niet altijd!) of de weg even helemaal kwijt zijn. In slechts een klein deel van de gevallen gaat het om de gevolgen van psychische klachten. Meestal is er een duidelijke oorzaak voor het verwarde gedrag, maar om die te achterhalen, zul je wel met mensen in gesprek moeten gaan.

Wat doe ik als iemand verward gedrag vertoont?

Denk je dat er sprake is van verward gedrag bij iemand die je tegenkomt? Kijk dan eerst even hoe het gaat en maak voor jezelf een globale inschatting van eventueel gevaar. Is diegene zichtbaar gewond of vertoont hij of zij duidelijk agressief gedrag? Bel dan de politie of 112. Is daar geen sprake van? Dan is de eerste stap heel eenvoudig. Loop naar de persoon toe en vraag hoe het met hem of haar gaat en of je iets voor hen kunt doen. Afhankelijk van het antwoord kun je zelf hulp aanbieden, een bekende van deze persoon bellen die kan helpen of gericht contact zoeken met een hulpdienst.

De oorzaak van én oplossing bij verward gedrag kunnen heel simpel zijn. Misschien is iemand overstuur door iets wat er op zijn of haar werk is gebeurd en heeft hij of zij even iemand nodig die hem of haar naar huis of in ieder geval de juiste bus of trein begeleidt. Misschien werd het verwarde gedrag veroorzaakt door een verstoorde suikerspiegel en kan zoetigheid (bij een te lage suikerspiegel) of insuline (bij een te hoge suikerspiegel) de uitkomst bieden. Daarbij wel de disclaimer dat je bij verward gedrag door een medische aandoening niet zomaar zelf dokter mag spelen. Als de persoon met het verwarde gedrag zelf niet weet wat hij of zij moet doen, schakel dan een hulpverlener in.

Zorg er tijdens het aanbieden van je hulp voor dat je de mensen in hun waarde laat. Ga hen niet betuttelen en laat hen zelf de regie behouden over wat er gebeurt. Je hoeft niet per se te weten welke omstandigheden ertoe hebben geleid dat iemand nu in deze verwarde toestand verkeert. Hoe je hem of haar vooruit kunt helpen is veel belangrijker. Kijk daarom samen wat er nú nodig is en welke rol jij daar eventueel in kunt spelen. Wil iemand niet geholpen worden? Laat hem of haar dan met rust. Vertrouw je het toch niet helemaal? Maak dan even een melding van het gedrag. Op het station kun je een medewerker van de NS aanspreken. In een winkelcentrum of op een evenement spreek je een beveiligingsmedewerker aan. Op scholen is dit een mentor, conciërge of decaan, op het werk is dit een leidinggevende. Is er niemand in de buurt? Dan kun je alsnog contact opnemen met de politie via het nummer voor niet-spoedeisende situaties en daar je verhaal doen.

Verward gedrag kan ons allemaal overkomen.

Iedereen heeft de kans om ooit verward te raken. Gedurende ons leven maken we allemaal gebeurtenissen mee die ons diep kunnen raken en ervoor kunnen zorgen dat we even de grip op ons leven kwijtraken.
Behandel mensen zo als jij zelf ook behandeld zou willen worden als je verward zou zijn geraakt. Dat is de beste tip die we je kunnen meegeven. Heb je vragen, een eigen tip of wil je meer weten over verward gedrag of hoe we daar bij Hulp in Gelderland mee omgaan? Neem dan gerust contact op.